Beltane 2022: Το Γαϊτανακι

       Άλλη μια χρονιά που ο Τροχός του Χρόνου μας φέρνει σε επαφή με τις δημιουργικές δυνάμεις της Θεάς και της Μητέρας Φύσης. Μέσα από τα άρθρα μας στο WyrdWalker's Path, εξερευνήσαμε τη σημασία της γιορτής (2019), τον Μύθο του Πράσινου Άντρα (2020) και την εμβληματική μορφή της Θεάς της Γονιμότητας Sheela-Na-Gig (2021). Φέτος θα ασχοληθούμε ένα πολύ γνωστό έθιμο της Beltane, το περίφημο Γαϊτανάκι...

​Τι είναι το Γαϊτανάκι;
       Το Γαϊτανάκι είναι ένας χορός που σχετίζεται με τους εορτασμούς της Πρωτομαγιάς και εξακολουθεί να εκτελείται όχι μόνο στην Αγγλία αλλά και στη Γερμανία, την Αυστρία, την Ισπανία, τις Σκανδιναβικές χώρες, τις Ηνωμένες Πολιτείες και ίσως σε άλλα μέρη που δεν γνωρίζουμε. Αυτοί οι εορτασμοί γίνονται συνήθως την άνοιξη, αλλά μπορεί να πραγματοποιηθούν και σε άλλες εποχές με ορισμένες τροποποιήσεις.

Πως φτιάχνεται το Γαϊτανάκι;
       Παραδοσιακά, οι προετοιμασίες ξεκινούν με την εύρεση ενός ψηλού ξύλινου στύλου που στήνεται κατακόρυφα στο έδαφος. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο στύλος μένει μόνιμα καρφωμένος και χρησιμοποιείται μόνο κατά τη διάρκεια της γιορτής, σε άλλες περιπτώσεις στήνεται ειδικά για το σκοπό αυτό πριν τον κατεβάσουν ξανά.
       Στη συνέχεια το κοντάρι στολίζεται με γιρλάντες από λουλούδια και φύλλα. Αυτά είναι γνωστά ως γαϊτανάκια χωρίς κορδέλα και οι χορευτές απλώς χορεύουν κυκλικά με μουσική από αυλούς, τύμπανο, βιολί και οποιαδήποτε άλλα όργανα υπάρχουν. Αργότερα, κορδέλες στερεώνονται στο επάνω μέρος του στύλου και οι χορευτές κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις γύρω από το κοντάρι, κρατώντας ο καθένας μια κορδέλα για να δημιουργήσει ένα περίπλοκο σχέδιο χρωμάτων.

Η σημασία του Γαϊτανακίου
       Αυτοί οι χοροί λέγεται ότι εκτελούνταν για να εξασφαλίσουν τη γονιμότητα ως κομμάτι των τελετουργιών της άνοιξης. Αποτελούν επίσης μέρος του εορτασμού του γεγονότος ότι το σκοτάδι του χειμώνα έχει φύγει και το ζεστό, δυνατό φως του Ήλιου επέστρεψε, έτσι ώστε η γονιμότητα της γης να μπορεί να συνεχιστεί. Σε πνευματικό επίπεδο είναι μια γιορτή αναγέννησης. Οι πολύχρωμες κορδέλες αντιπροσωπεύουν το Ανώτερο Πνεύμα, τον χορό που λαμβάνει χώρα για να δημιουργήσει το περίπλοκο σχέδιο των χρωμάτων. Το να κάνετε τα βήματα προς τα πίσω για να ξετυλίξετε τις κορδέλες θεωρείται το Ταξίδι της Ζωής.
       Σε ορισμένες παραδόσεις, η κορυφή του κονταριού μπορεί να είναι διακοσμημένη με ένα κόκκινο ύφασμα, ένα αυγό ή μπορεί να έχει τη μορφή σταυρού. Οι χορευτές τρέχουν και ανεβαίνουν στην κορυφή για να πάρουν το θησαυρό. Αυτή η αναρρίχηση είναι γνωστή στις σαμανικές παραδόσεις των σλαβονικών χωρών, αντιπροσωπεύοντας την ανάβαση στον ουρανό ή την άφιξη στο τέλος του πνευματικού μονοπατιού.
       Μια άλλη έννοια του Γαϊτανακίου είναι ο όρος που χρησιμοποιείται και αναφέρεται στο Κέντρο, τον πυλώνα του Κόσμου: Axis Mundi, ο Συμπαντικός Άξονας. Το Axis Mundi θεωρείται γέφυρα ανάμεσα στον Ουρανό (ή τα ουράνια Βασίλεια) και τη Γη. Έχει χρησιμοποιηθεί από πολλές παραδόσεις και μερικές φορές έπαιρνε τη μορφή βουνού, φυτού ή ακόμα και ανθρώπινης μορφής. Το Γαϊτανάκι πήρε ως επί το πλείστον τη μορφή του Δέντρου της Ζωής που συνδέει τον Ουρανό και τη Γη και φέρνει ζωή στη Γη. Σύμφωνα με τον Mircea Eliade, «Κάθε Μικρόκοσμος, κάθε κατοικημένη περιοχή, έχει ένα Κέντρο. Δηλαδή ένα τόπο που είναι ο πιο ιερός». Το Axis Mundi είναι το σημείο που καταλαμβάνει κανείς και βρίσκεται στο «Κέντρο του Κόσμου».

Επίλογος
     Είτε είναι η γιορτή της άνοιξης, η γονιμότητα, η βλάστηση, η αναγέννηση, μια τελετουργία πνευματικού ταξιδιού, ή η σύνδεση μεταξύ ουρανού και γης, παραδόσεις  όπως το Γαϊτανάκι μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τη ζωή, είτε σε ατομικό είτε σε κοσμικό επίπεδο . Ας το γιορτάσουμε...